وزیر امور خارجه آمریکا صراحتا اعلام کرده است که تحریم ها علیه ایران در حال حاضر تعلیق نمیشود.
رجانیوز نوشت؛ جان کری که در کنفرانس خبری مشترک با همتای آلمانی خود درباره مذاکرات هسته ای با ایران گفت: به هر گونه تصمیم کنگره درباره ایران احترام میگذاریم و تحریمها را در حال حاضر تعلیق نمیکنیم.
وی با اشاره به نقش کنگره اذعان کرد که «تعلیق احتمالی» تحریمهای ایران در هر گونه توافق هستهای به هیچ وجه به این معنی نیست که کنگره از این فرایند بیرون گذاشته شود یا در پایان کنگره هیچ نظری اعمال نکند.
«درباره تحریمها نیز باید بگویم همانطور که به صورت علنی و هم در گفتگوهای خصوصی گفته ام، در وهله نخست ما به دنبال تعلیق تحریمهایی هستیم که رئیس جمهور می تواند آنها را معلق کند آن هم فقط برای اینکه این کار، گام ضروری برای خود مذاکرات است اما این سخن به هیچ به معنای آن نیست که کنگره از این روند کنار گذاشته شود یا اینکه کنگره در این زمینه رای نخواهد داد و نقشی نخواهد داشت.... منتظر تعامل عمیق و جدی با کنگره در این زمینه هستیم.»
باید توجه داشت که تاکید جان کری بر تعلیق احتمالی تحریم های که عنوان می کند «تحت اختیارات رئیس جمهور آمریکا» است، به این دلیل است که مبدا تحریم های یک جانبه آمریکا علیه ایران به دو مرجع باز می گردد. یک ) تحریم هایی که از سوی رئیس جمهور آمریکا اعمال می شود و به فرمانهای اجرایی دولت آمریکا علیه ایران مشهور است دو) طرح ها و قوانین کنگره که توسط نمایندگان آمریکایی علیه ایران به تصویب رسیده است.
آنگونه که جان کری گفته است در صورت حصول توافق نهایی و پذیرش خواسته های آمریکا از سوی تیم مذاکره کننده ایران، بخشی از تحریم های مربوط به فرمان اجرایی رئیس جمهور معلق می شود. ( رجانیوز در روزهای آتی با انتشار گزارشی به بررسی تحریم های آمریکا علیه ایران و همچنین امکان تعلیق و یا پابرجابودن آنها در صورت امضای توافق نهایی می پردازد)
در واقع از اظهارات جان کری اینچنین برمی آید که برنامه آمریکا در قبال پذیرش خواسته هایشان از سوی تیم مذاکره کننده هسته ای ایران نه «لغو» تحریم ها بلکه «تعلیق» آن به حساب می آید.
ماری هارف، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز درباره تفاوت «تعلیق» و «لغو» تحریم ها گفته است:
در وضعیت تعلیق (تحریمها)، شما میتوانید آنها (تحریمها) را بسیار سریعتر از حالت لغو تحریمها، بازگردانید."
ماری هارف همچنین گفته است:
"ما همیشه گفتهایم که در هر توافق جامعی، تحریمهای مرتبط با موضوع هستهای ایران بر روی میز مذاکره قرار دارد، اما واضح است که تحریمهای مرتبط با حقوق بشر و تروریسم، اینگونه تحریمها سرجای خود باقی بمانند."
ادعای مقامات آمریکایی مبنی بر «تعلیق تحریم ها» در صورت پذیرش خواستههای غرب از سوی ایران و امضای توافق نهایی البته با واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روبرو شد.
مرضیه افخم صبح امروز در نشست خبری با خبرنگاران در واکنش به این اظهارات مقامات آمریکا با تاکید بر اینکه تحریم های مربوط به حقوق بشر و تروریسم موضوع مذاکرات هستهای نیست و تنها تحریم های هسته ای تحریمهای مورد مذاکره است، گفته است که طبق توافق ژنو، «لغو تحریم ها» بخش مهمی از توافق نهایی است."
با این حال وندی شرمن در اظهاراتی که تاکنون تکذیب نشده، ادعا کرده است که در جریان مذاکرات به اعضای تیم ایرانی گفته شده که «در نتیجه اقدامات راستی آزمایی گسترده و شکل گیری توافق نهایی تحریم ها لغو نشده بلکه «تعلیق» خواهد شد.»
شرمن روز گذشته در گفتگو با کریستین امانپور در این باره گفت:
"آنچه در اولین فرصت به ایران و به صورت علنی گفتهایم این است که ما تحریمها را تعلیق خواهیم کرد نه لغو زیرا باید ببینیم که ایران هر آنچه که پذیرفته را اعمال میکند و در یک بازه زمانی به آنچه توافق شده پایبند میماند. آژانس بینالمللی انرژی هستهای نیز نقش بسیار مهمی ایفا میکند زیرا آنها اقدامات ایران را بررسی کرده و درباره پروتکل الحاقی نیز در نهایت اعلام خواهند کرد که هیچگونه تأسیسات اعلام نشدهای وجود ندارد... قبل از اینکه از کنگره بخواهیم که تحریمها را بردارد باید تمام این گامها برداشته شوند."
شروط آمریکا برای لغو تحریم ها
در واقع بر اساس اظهارات کری، شرمن و ماری هرف درباره تحریم ها علیه ایران باید دارای شرایط یا شروط زیر باشد تا رفع شود:
۱) رفع تحریم ها فقط مربوط به تحریم هایی می شود که تحت عنوان فرمان اجرایی رئیس جمهور آمریکا قرار دارد
۲) در صورت توافق نهایی تحریم ها تعلیق می شود و لغو نخواهد شد
۳) تحریم هایی که به صورت احتمالی تعلیق خواهد شد فقط تحریم های مربوط به موضوع هسته ایاست و تحریم های حقوق بشر و تروریسم را شامل نمی شود
۴) پس از توافق نهایی نیز بلافاصله تحریم ها تعلیق نخواهد شد بلکه باید در ابتدا ایران تعهدات خود را اجرا کند
۵) آژانس باید فعالیت های ایران را تایید کند
۶) پروتکل الحاقی از سوی ایران به اجرا درآید
۷) رضایت و رای گیری کنگره به منظور تعلیق تحریم ها لازم است بدون رضایت کنتگره تحریمی تعلیق نمی شود
البته این موراد فقط با بررسی اظهارنظر ۳ مقام آمریکایی طی چند روز اخیر استخراح شده است و به عنوان چارچوب قطعی مقامات آمریکایی برای رفع تحریم ها قابل اعتناست، با این حال علاوه بر این موارد، بنا به گفته کارشناسان و مقامات آمریکایی، کاخ سفید در توافق نهایی نیز تعلیق تحریم ها را به دریافت امتیازات گسترده دیگری از ایران گره خواهد زد.
شروط آمریکا برای رفع تحریم ها این گزاره را بار دیگر تایید می کند که طرف مقابل معتقد است دولت و تیم مذاکره کننده ایران به توافق نهایی و همچنین رفع تحریم ها «نیاز» دارد، به همین دلیل درصدد است بیشترین امتیازات ممکن را از ایران دریافت کند و در ازای آن بخشی کوچکی از تحریم ها را علیه ایران لغو کرده تا در واقع بدون هیچ امتیاز قابل توجهی صنعت هسته ای ایران را متوقف و یا به عقب براند.
این استراتژی مقامات آمریکایی البته با منافع ملی ایران به صورت جدی در تضاد است. به ویژه انکه با نادیده گرفته شدن نقش مجلس ایران در جریان مذاکرات هسته ای، راه برای تیم مذاکره کننده آمریکایی به منظور تحمیل توافقنامه ای به مراتب ضعیف تر از توافق ژنو باز می شود.
آیا تیم هسته ای ایران می تواند در برابر زیاده خواهی های آمریکا در نادیده گرفتن منافع ملی جمهوری اسلامی بایستاد؟